نماز جماعت

قال مولانا علی (علیه السلام):
﴿تعاهدوا الصلوات الخمس فی الجماعات و لا تعجزوا عنها‏﴾ (1).
خود را به شرکت در نماز های جماعت ملزم کنید و در این کار سستی نکنید.
نماز جماعت از اعمال مورد تاکید دین اسلام و ثواب زیادی برای آن در روایات ما ذکر شده است.
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: ﴿من حافظ علی الجماعة حیث ما کان، کان له بکل یوم و لیلة حافظ علیها ثواب شهید﴾ (2).
هر کس که در هر جا باشد و بر نماز جماعت مواظبت کند برای هر شبانه روزی که در نماز جماعت شرکت میکند آخر یک شهید را خواهد داشت.
همچنین روایاتی نیز در توبیخ کسانی که بدون عذر نماز جماعت را ترک می‎کنند مخصوصا کسانی که همسایه مسجد باشند وارد شده است مانند این روایت که امام باقر علیه السلام فرمودند: ﴿من ترک الجماعة رغبة عنها و عن جماعة المسلمین من غیر علة فلا صلاة له﴾ (3).
کسی که با بی اعتنایی و بدون عذر نماز جماعت را ترک کند نمازش پذیرفته نیست. تا جایی که علمای ما فتوا داده اند که ترک نماز جماعت برای همسایه مسجد بدون عذر حرام است.
درباره حکمت ثواب نماز جماعت از جهت های مختلفی می‎شود بحث کرد اما جهت مهم را شاید در این نکته که در بیان امام هشتم علیه السلام آمده بتوان کشف کرد.
حضرت امام رضا عليه السلام فرمودند:
﴿اِنَّما جُعِلَتِ الْجَماعَةُ لِئَلّا يَكونَ الاخْلاصُ وَ التَّوْحيدُ وَ الْاِسْلامُ وَ الْعِبادَةُ لِله اِلّا ظاهِراً مَكْشوفاً مَشْهوراً﴾ (4).
علت تشريع نماز جماعت آن است كه اخلاص، يكتاپرستى، تسليم حق بودن و بندگى براى خداوند، آشكار و بى پرده و نمايان باشد.
بله نماز جماعت، اظهار خدا پرستی و بندگی در ملأ عام است و علاوه بر ثواب نماز خاصیتی فوق العاده دارد و می‌توان گفت نماز جماعت نوعی امر به معروف است؛ چرا که انسان با به جا آوردن آن مردم را دعوت به توحید و به جا آوردن نماز می‌کند. نوعی هم بستگی اجتماعی در مسیر بندگی ایجاد می‌کند، نوعی نمایش قدرت مسلمانان و نشان دادن وحدت مؤمنین با محوریت خداوند است.
نکته پایانی این که در نماز جماعت دعای انسان در معرض اجابت است چرا که امام صادق علیه السلام فرمودند: «خداوند حیا دارد وقتی بنده ای در جماعتی نماز به جا آورد و سپس حاجتی داشته باشد تا از آن جماعت بیرون نرفته دعایش را مستجاب نکند» (5).

۱. لئالی الأخبار ج ۴ ص ۱۹۶.
۲. همان.
۳. بحارالانوار ج ۸۸ ص ۱۲
۴. وسائل الشيعة، ج ۵، ص ۳۷۲ ح ۹.
۵. لئالی الأخبار ج ۴ ص ۱۹۷